Ang pancreatitis ay nangyayari kapag ang iyong pancreas, ang malaking glandula na matatagpuan sa likod ng iyong tiyan, ay namamaga o namamaga. Naghahain ang iyong pancreas ng maraming mahahalagang layunin-tulad ng paggawa ng mga enzyme na makakatulong sa iyo na tumunaw ng pagkain at maglabas ng mga hormone na makakatulong sa iyong katawan na maproseso ang asukal. Dahil ang organ na ito ay nagsisilbi ng mahahalagang pag-andar, mahalaga na ma-diagnose nang maaga ang pancreatitis. Upang makatanggap ng diagnosis, kakailanganin mong subaybayan ang iyong mga sintomas, humingi ng medikal na atensyon, at makipag-ugnay sa mga medikal na pagsusuri. Kapag dumating ang iyong mga resulta sa pagsubok, susundan mo ang iyong doktor, na tutukoy kung mayroon kang pancreatitis.
Mga hakbang
Bahagi 1 ng 3: Pagkilala sa Mga Sintomas
Hakbang 1. Abangan ang sakit sa itaas na tiyan na nauugnay sa talamak na pancreatitis
Kapag ang pancreas ay biglang namula, makakaranas ka ng kakulangan sa ginhawa at sakit sa iyong itaas na tiyan-ang rehiyon sa itaas ng iyong pusod at sa ibaba ng iyong dibdib. Ang sakit ay madalas na tumindi ilang sandali pagkatapos kumain, at maaari mo ring maranasan ang pagduwal at pagsusuka.
Hakbang 2. Kilalanin ang iba pang mga sintomas na sanhi ng talamak na pancreatitis
Kung nagdurusa ka sa kondisyong ito, lilitaw ka at pakiramdam mo ay may karamdaman ka. Bilang karagdagan sa sakit ng tiyan, maaari kang magkaroon ng lagnat at isang mabilis na pulso.
Sa mga bihirang at malubhang kaso, ang isang indibidwal ay maaaring makaranas ng pagkatuyot, mababang presyon ng dugo, pagkabigo ng organ, at pagkabigla
Hakbang 3. Pansinin ang mga palatandaan ng talamak na pancreatitis
Ang mga talamak na kaso ng pancreatitis ay nabuo sa loob ng isang matagal na tagal ng tagal sa paglipas ng mga buwan o kahit na mga taon. Sa mga malalang kaso, maaari kang makaranas ng isang mapurol na sakit sa itaas na rehiyon ng tiyan na nagiging paulit-ulit, pagbawas ng timbang na hindi mo maipaliwanag, at mga dumi na lumilitaw na may langis o hindi normal na mabahong.
Hakbang 4. Magkaroon ng kamalayan sa mga kadahilanan sa peligro na nauugnay sa pancreatitis
Ang mga gallstones ay karaniwang sanhi ng pancreatitis tulad ng pag-opera sa tiyan, impeksyon, at pinsala sa tiyan. Ang mga karaniwang antibiotics tulad ng Tetracycline at Bactrim ay maaaring dagdagan ang iyong panganib para sa pancreatitis. Ang paninigarilyo ng sigarilyo o pag-ubos ng maraming alkohol ay nagdaragdag din ng iyong tsansa na magkaroon ng kondisyong ito.
- Hindi kasama ang mga karaniwang gamot na maaaring maging sanhi ng pancreatitis: Azathioprine, Thiazide, Dideoxyinosine, Sulfasalazine, Valproic acid, at Pentamidine.
- Ang isang kasaysayan ng pamilya ng pancreatitis ay nagdaragdag ng iyong mga pagkakataong paunlarin ito.
- Ang mga bihirang kondisyong medikal na maaaring maging predispose sa mga tao sa pancreatitis ay kinabibilangan ng: cystic fibrosis, hypercalcemia, hyperparathyroidism, hypertriglyceridemia, at pancreatic cancer. Kaya, ang pag-iwas sa pancreatic cancer at iba pang mga pinagbabatayan na kondisyon ay maaari ring makatulong na maiwasan ang pancreatitis.
Hakbang 5. Itago ang isang listahan ng anumang mga sintomas na iyong naranasan
Isulat ang iyong mga sintomas, upang maibahagi mo ang mga ito sa iyong doktor. Itala ang mga petsa na naranasan mo ang mga ito pati na rin ang kanilang kasidhian.
Tandaan din ang anumang mga dati nang kundisyon na nalalapat sa iyo at tandaan na ibahagi ang impormasyong iyon sa iyong manggagamot
Bahagi 2 ng 3: Paghahanap ng Pangangalagang Medikal
Hakbang 1. Mag-iskedyul ng isang appointment sa isang doktor sa lalong madaling panahon
Kung naghihirap ka mula sa paulit-ulit na sakit ng tiyan na tumatagal ng higit sa ilang araw, o kung ang sakit ng iyong tiyan ay patuloy na lumalala sa loob ng isang araw, gugustuhin mong gumawa ng appointment upang bumisita kaagad sa isang doktor. Mahusay na mahuli ang pancreatitis nang maaga dahil maaari itong maging sanhi ng mga komplikasyon na nagbabanta sa buhay kung hindi ginagamot.
- Magsimula sa pamamagitan ng pagbisita sa iyong doktor ng pangunahing pangangalaga (PCP). Tiyaking makarating nang maaga sa iyong appointment at dalhin ang iyong listahan ng mga sintomas.
- Kung wala kang doktor, pumunta sa isang walk-in na klinika.
Hakbang 2. Humingi ng tulong medikal na pang-emergency kung ikaw ay nasa matinding sakit
Kung nalaman mong ang sakit sa itaas ng iyong tiyan ay hindi ka nakaupo nang kumportable, o kung hindi ka makakahanap ng komportableng posisyon, humingi kaagad ng medikal na atensiyon. Tumawag sa 911 o maglakbay sa iyong pinakamalapit na emergency room (ER).
Hakbang 3. Bumisita sa isang gastroenterologist kung nakakuha ka ng isang referral
Ang mga gastroenterologist ay mga dalubhasa na tinatrato ang mga kundisyon na nakakaapekto sa tiyan, bituka, atay, pancreas, gallbladder, at mga kaugnay na duct. Maaaring kailanganin mong magpatingin sa isang dalubhasa upang matukoy kung anong mga pagsubok ang natakbo.
- Kung bibigyan ka ng isang doktor ng referral sa isa, agad na gumawa ng appointment.
- Kung alam mong nasa panganib ka para sa pancreatitis at nais na makita ang isang gastroenterologist nang walang referral, suriin sa iyong kumpanya ng seguro upang malaman kung ang pagbisita ay saklaw.
Hakbang 4. Kumuha ng mga pagsusuri sa dugo upang suriin ang paggana ng iyong pancreas
Kung mayroon kang pancreatitis, ang iyong dugo ay maglalaman ng mataas na antas ng mga digestive enzyme tulad ng lipase, at maaaring may iba pang mga metabolic abnormalities tulad ng abnormal na antas ng glucose o sodium. Tanungin ang iyong doktor kung ano ang dapat bisitahin at pupuntahan ng dugo.
- Karaniwan kang maaaring direktang pumunta sa isang lab sa parehong araw nang walang appointment.
- Ang mga pagsusuri sa dugo ay maaaring hindi palaging tukoy sa mga isyu sa iyong pancreas; ang mga regular na pagsusuri ay maaaring maiutos upang suriin ang iyong pangkalahatang kalusugan.
Hakbang 5. Magbigay ng isang sample ng dumi ng tao para sa pagsubok
Sa talamak o nagpapatuloy na pancreatitis, ang iyong katawan ay hindi madaling makuha ang mga nutrisyon na iyong kinakain, kaya magkakaroon ka ng mas mataas na antas ng taba sa iyong dumi ng tao. Upang magbigay ng isang sample ng dumi ng tao, bibisitahin mo ang isang laboratoryo at bibigyan ka nila ng isang stool test kit na gagamitin sa bahay sa susunod na pumunta ka sa banyo. Sundin ang lahat ng mga direksyon.
Hakbang 6. Tumanggap ng isang ultrasound sa tiyan upang suriin ang mga gallstones at pamamaga
Ang pagsubok na ito ay gumagamit ng mga sound wave na tumatalbog sa iyong mga organo-lumilikha ng isang echo na pagkatapos ay nabago sa isang larawan ng rehiyon ng iyong katawan. Ang isang ultrasound ng tiyan ay maaaring makahanap ng anumang mga potensyal na gallstones na maaaring maging sanhi ng iyong pancreatitis.
Ang pagsubok na ito ay madaling magagamit at medyo abot-kayang. Kung mayroon kang isang kasaysayan ng mga gallstones, maaaring pumili ang iyong doktor na magsimula sa pagsubok na ito
Hakbang 7. Kumuha ng endoscopic ultrasound (EUS) upang maghanap ng pamamaga at pagbara
Ang pagsubok na ito ay gumagamit ng isang manipis at nababaluktot na tubo na inilalagay na ikaw ang iyong lalamunan at sa iyong gastrointestinal tract. Lumilikha ang EUS ng mga biswal na imahe ng iyong pancreas at bile duct upang matukoy kung may mga pagbara.
Hakbang 8. Bumisita sa isang radiology center para sa isang computerized tomography (CT) scan
Kapag nagpunta ka upang makakuha ng isang CT scan, nakahiga ka lamang sa isang mesa sa iyong likod at nagpapahinga habang ang mesa ay dumulas sa isang makina na hugis tulad ng isang donut. Ang pagsusulit ay nagsasangkot ng pagkuha ng isang walang sakit na x-ray na lumilikha ng isang 3D na larawan ng iyong mga organo para sa iyong doktor. Mula sa larawang ito, maaaring matukoy ng iyong doktor kung mayroon kang mga gallstones pati na rin ang lawak ng anumang pinsala sa pancreas.
Hakbang 9. Sumailalim sa magnetic resonance imaging (MRCP)
Ang mga pagsubok na ito ay lumilikha ng mga imahe ng mataas na resolusyon na nagbibigay-daan sa iyong doktor na mailarawan ang anumang mga abnormalidad sa iyong gallbladder, pancreas, o mga kaugnay na duct. Bago magsimula ang pagsubok, ang isang technician ay magtuturo sa iyo sa braso ng isang maliit na tungkol sa tinain na magpapaliwanag sa iyong mga organo para sa larawan. Pagkatapos ay mahihiga ka sa iyong likod sa loob ng isang silindro, hugis-tubo na makina.
Kung ikaw ay claustrophobic, maaari kang magkaroon ng pagpipilian na kumuha ng gamot na makakatulong sa pagpapatahimik o pagpakalma sa iyo para sa pamamaraang ito
Bahagi 3 ng 3: Pagsubaybay sa Iyong Manggagamot
Hakbang 1. Dumalo sa iyong mga appointment sa pag-follow up
Kung mayroon kang mga pagsubok na pinatakbo, dapat ay nakaiskedyul ka na ng isang appointment sa iyong PCP at iba pang mga medikal na espesyalista upang masubukan ang mga resulta. Tiyaking napupunta ka sa mga tipanan at subukang magdala ng isang kaibigan, miyembro ng pamilya o tagapag-alaga sa iyo upang makatulong na maproseso ang anumang balita at magplano para sa paggamot kung kinakailangan. Sa appointment na ito, magtanong ng mga katanungan para sa paglilinaw. Pag-isipang magtanong:
- "Aling mga resulta sa pagsubok ang nagpapahiwatig na mayroon akong pancreatitis?"
- "Sigurado ka ba na kumpleto ito sa pancreatitis, o may iba pa bang kailangan nating iwaksi?"
- "Ano ang mga opsyon sa paggamot?"
- "May mga epekto ba ang mga paggagamot?"
- "Maaari ba akong gumawa ng anumang mga pagbabago sa pamumuhay upang matulungan ang aking paggaling?"
Hakbang 2. Humingi ng karagdagang mga medikal na opinyon kung kinakailangan
Kung nag-aalinlangan ka sa natanggap mong diyagnosis o nais ng pangalawang opinyon tungkol sa mga pagpipilian sa paggamot, palaging iyong karapatan na humingi ng karagdagang mga opinyon mula sa ibang mga manggagamot. Gayunpaman, kung ipinahiwatig ng iyong doktor na mayroon kang isang malubhang kondisyon na nangangailangan ng pangangalaga sa emerhensiya, huwag ipagpaliban ang pagkuha ng paggamot.
- Maaari kang laging bumalik sa iyong PCP o walk-in na klinika para sa isang bagong referral. O tawagan ang iyong kumpanya ng segurong pangkalusugan upang makahanap ng impormasyon tungkol sa iba pang mga dalubhasa sa iyong plano.
- Sa mga sitwasyong nagbabanta sa buhay, mahalagang iwasan ang mga pagkaantala. Kung na-ospital ka para sa iyong kalagayan, magkakaroon ka ng pagkakataon na kumunsulta sa maraming mga doktor nang isang beses sa ospital.
Hakbang 3. Humingi ng suporta mula sa iba kung nakatanggap ka ng diagnosis
Kung nakatanggap ka ng isang seryoso o nakalulungkot na diagnosis, sabihin sa mga pinakamalapit sa iyo. Matutulungan ka ng iyong network ng suporta na mag-navigate sa proseso ng paggamot at matulungan kang alagaan ang mga regular na responsibilidad na maaari mong pansamantalang hindi matugunan. Kung sa tingin mo ay nag-iisa, tanungin ang iyong doktor para sa mga mapagkukunan na nag-aalok ng suporta o maghanap sa online para sa isang pangkat ng suporta.
Mga Tip
- Tanungin ang iyong doktor na magrekomenda ng pagbabasa ng materyal, kaya sa palagay mo mas may kaalaman.
- Isaalang-alang ang pagbili ng isang folder o binder upang ayusin at maiimbak ang lahat ng iyong mga medikal na tala.
Mga babala
- Huwag kailanman balewalain ang mga sintomas na malubha o tatagal ng higit sa ilang araw.
- Kung hindi ginagamot, ang pancreatitis ay maaaring maging sanhi ng matinding impeksyon, pagkabigo sa bato, mga problema sa paghinga, diabetes, malnutrisyon, mga cyst na pumutok, at maging ang pancreatic cancer.
- Huwag ipagpalagay na alam mong mayroon kang pancreatitis. Maaari kang magkaroon ng ibang kalagayan, kaya't laging humingi ng propesyonal na tulong medikal.
